İngiltere'de Şirket Kurmak

İngiltere’de iş kurmak ve orada yaşamak, birçok girişimcinin hayali. Hem gelişmiş bir ekonomiye sahip olması hem de birçok Avrupa ülkesiyle ticaret anlaşmasının bulunması sayesinde İngiltere’de şirket açmak, kârlı bir yatırım olarak görülmekte.

Bu yazımızda İngiltere’de şirket açarken nelere ihtiyaç duyacağınızı öğrenebilir, bu süreçte size yardımcı olacak bilgiler edinebilirsiniz.

İngiltere’de iş kurmak

İngiltere, dünyanın en büyük 5. ekonomisi olarak iş dünyasının ve ticaretin nabzını tutan bir ülke.¹ %19’luk kurumlar vergisi ile G20 ülkeleri arasında en düşük vergi oranına sahip.² Durum böyle olunca ülke, iş insanlarının ve girişimcilerin ilgi odağında.

Geçmiş yıllarda İngiltere’de iş kurmak bir nebze daha kolaydı. Ankara Anlaşması ile Türkler, İngiltere’de şirket kurarak oturum iznine başvurabiliyordu. Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği’nden ayrılması (Brexit) sonucu Ankara Anlaşması vizesi de sona erdi.

Bu, İngiltere’de şirket kuramayacağınız anlamına gelmiyor. Gerekli vizeye başvurup ilgili prosedürleri takip ederek İngiltere’de şirket açmanız mümkün.

İngiltere’de iş kurmak için öncelikle 18 yaşını doldurmuş olmanız ve iş planınıza uygun alınmış bir yatırımcı vizenizin olması gereklidir.

İngiltere’de iş kurabilmek için gerekli olan vize türü 3 çeşittir: Start-up, innovator ve tek temsilci vizesi.

Eğer pazarda bulunmayan yepyeni bir iş fikrine sahipseniz size en uygun vize türü, start-up vizesidir.

Bu vize türünü alabilmek için fikrinizin bir üniversite kurumu veya girişimi destekleyen bir firma tarafından onaylanması gerekir. Endorsing body olarak bilinen bu destekçinize, iş planınızı ayrıntılı bir şekilde anlatarak girişiminizin büyümeye müsait bir iş kolu olduğuna inandırmanız beklenir.

Start-up vizenizle İngiltere’ye gelip 2 sene kalabilirsiniz. Bu süre sonunda vizenizi uzatmanız mümkün değil.³ Ancak start-up vizenizi innovator vizeye dönüştürmek için başvurabilirsiniz.

Innovator vizesinde yine orijinal bir iş fikrine ve iş planınızı onaylan bir “endorsing body”e ihtiyacınız var. Innovator vizesi ile ülkede 3 yıl kalabiliyor ve sonrasında süresiz oturma iznine başvurabiliyorsunuz.⁴

Innovator vizesi için B2 seviyesinde İngilizce bilme şartı aranıyor ve bunu çeşitli sınav ya da belgelerle kanıtlamanız isteniyor.⁴

Start-up ve innovator vize türlerinde eşinizi ve çocuklarınızı İngiltere’ye getirebiliyorsunuz. Her iki vize başvurusu da online olarak yapılıyor. Gerekli belgeleri sağladıktan sonra vize başvuru sonucunuz 3 hafta içerisinde belli oluyor.

Tek temsilci vizesi olarak bilinen sole representative visayı Türkiye’de halihazırda bulunan şirketinizin bir şubesini İngiltere’de açma amacıyla alabiliyorsunuz.

Bu vize türünde bir firmanın tek temsilcisi olarak İngiltere’deki şubeyi açacak olmanız ya da Birleşik Krallık dışındaki bir gazete, haber ajansı veya yayın kuruluşunun uzun süreli göndermek istediği çalışanı olmanız gerekmektedir.

Bu kişilerin A1 seviyesinde İngilizce yeterliliğine ve profesyonel iş tecrübesine bakılır. Temsil edeceğiniz firmada müdür vb. üst düzey pozisyonlarda bulunmanız ancak şirketin büyük hissedarlarından biri olmamanız gerekmektedir.

Şirket temsilcisi vizesi ile şirketiniz adına çalışabilir ve aile bireylerinizi İngiltere’ye getirebilirsiniz.

Bu vize türüne, seyahat tarihinizin 3 ay öncesinde başvurmanız beklenir.

Tek temsilci vizesi genel olarak 3 yıllık verilmektedir ancak 2 yıl daha uzatılabilir. 5 yılın sonunda İngiltere’de süresiz oturma iznine başvurabilirsiniz.⁵

İngiltere’de şirket kurmanın maliyeti

İngiltere’de şirket kurmak için öncelikle iş planınıza en uygun vize türünü almanız gerekiyor. Vize çeşitlerine göre ödemeniz gereken tutar da değişmektedir.

Start-up vizesine Birleşik Krallık dışından başvuranların ödemesi gereken tutar 363 sterlindir.³ Eğer halihazırda Birleşik Krallık’ta geçerli bir vizeniz varsa ve vizenizi start-up vizesiyle değiştirmek isterseniz bu tutar 493 sterline çıkmaktadır. Girişimciler, aile bireylerinin her biri için de bu rakamları öderler.

Innovator vizesine başvuru ücreti 1.021 sterlin.⁴ Eş ve çocuklar için de aynı ücret ödenmektedir. Eğer İngiltere’deyken vizenizi innovator vize ile değiştirmek isterseniz 1.277 sterlin ödersiniz.

Birleşik Krallık dışından şirket temsilcisi vizesine başvuru masrafı, 610 sterlindir.⁵ Krallık içerisinden vize başvuru ücreti 704 sterlindir ve 19.20 sterlin de biyometrik bilgilerinizi (fotoğraf ve parmak izi) vermek için ödersiniz.

Vize başvuru ücreti haricinde göçmenlik sürecinin bir parçası olarak sağlık hizmetlerinden faydalanmak için devlete ayrıca bir tutar ödemeniz gerekmektedir.

Sağlık katkı ücreti, vize türünüze göre başvurunuz esnasında belli olacaktır ancak belirtilen genel rakamlar şöyledir:

• Öğrenciler için yıllık ücret 470£
• Başvuru sırasında 18 yaş altında olanlar için yıllık 470£
• Diğer tüm vize ve göçmenlik başvuruları için yıllık 624£

Örneğin girişimci olarak 3 yıllık bir start-up vizesine başvuruyorsanız bu ücret 1.872£ olacaktır.

İngiltere’ye yapacağınız ödemelerde Wise’ı tercih edebilirsiniz.
Böylece alıcıya ulaşacak meblağdan emin olur, tatsız sürprizlerle karşılaşmazsınız.
İşlem ücreti ve döviz çevriminde kullanılan kuru net olarak görebilirsiniz.

İngiltere’de kurulabilecek işler

Vizenizi aldınız, şimdi İngiltere’de yasal olarak bir iş kurabilirsiniz. İş kurarken ne tür bir şirket açacağınız ödeyeceğiniz vergiyi de belirlediğinden önemli bir konu. İngiltere’de 4 temel şirket modeli var:

1. Sole trader: Kuruluş ve işleyişi en basit olan şirket türüdür. Tek başına işin sahibi olarak kâr ve zarardan kendiniz sorumlu olursunuz. Gelir idaresine (HMRC) serbest meslek kaydı yaptırmanız gerekir. Gelir vergisi mükellefidir.
2. Partnership: Birden fazla kişinin ortaklık kurduğu bu şirket türünde ortakların her biri borçlara karşı sorumlu olur. Ortaklar, gelir idaresine serbest meslek kaydı yaptırmalı ve kişisel olarak gelir vergisi beyanında bulunmalıdır.
3. Limited liability partnership (LLP): Sınırlı sorumlu ortaklıkta, en az 2 ortak bulunur ve borçlara karşı şahıslar değil ortaklık sorumludur. Ortak şahısların gelir idaresine, ortaklığın ise Companies House’a kayıt ettirilmesi gerekir.
4. Limited company: En yaygın olarak kurulan limited şirketler, vergi sistemi açısından en avantajlı şirket türü olarak bilinir. Üyelerin sorumluluğu, sahip oldukları hisselerle sınırlıdır. Şirket adına mal varlığı edinilebilir. Şirketin Companies House’a kayıt ettirilmesi gerekir.⁷

İngiltere’de iş kurmak istiyorum

İngiltere’de iş kurmak isteyenler genellikle limited şirket yapılanmasını tercih etmektedir. Limited şirket kurmak için takip edilmesi gereken adımlar sırasıyla şöyledir:⁸

1. İsim bulmak: İngiltere’de her gün yüzlerce şirket kurulmaktadır. Bulduğunuz ismin başka bir şirket tarafından kullanılmaması gerekir. İstediğiniz isim alınmışsa sonuna “trading, consulting” gibi eklemeler yaparak diğer şirket adlarından farklılaştırabilirsiniz.
2. Direktör ve şirket sekreteri tayin etmek: Şirketinizin bir direktörü olması zorunludur, sekreter atamak zorunlu değildir.
3. Hissedar ve garantörleri belirlemek: Şirketin hisse yapısını, kaç hissedarın ve bunların ne kadar hisseye sahip olacağını önceden belirlemelisiniz. Şirketinizin en az 1 hissedarı veya garantörü olmalıdır. Bu kişi, direktör de olabilir.
4. Şirketi nasıl yürüteceğinize dair belgeleri hazırlamak: Limited şirketin adı, yeri, iş türü gibi bilgilerinin yer aldığı kuruluş sözleşmesini “memorandum of association” ve yönetici yetkileriyle hissedar haklarını belirten şirket ana sözleşmesini “articles of association” hazırlamanız gerekir.
5. Hangi kayıtları tutmanız gerektiğini kontrol etmek: Hem şirket bilgilerini hem de finans ve muhasebe kayıtlarının tutulması önemlidir. Gelir ve gümrük idaresi olan HM Revenue and Customs (HMRC) kayıtlarınızı incelemek isteyebilir.
6. Şirketi kaydettirmek: İşletmenizin faaliyet gösterdiği alana göre bir SIC kodu (Standart Endüstriyel Sınıflandırma Kodu) almanız gerekir. Resmi iletişim adresinizle birlikte şirketinizi Companies House’a kaydettirebilirsiniz. Aynı zamanda kurumlar vergisine de (Corporation Tax) kaydınızı yaptırabilirsiniz.

İngiltere’de dükkan açmak

İngiltere’de aklınıza gelen hemen her konuda satış yapabileceğiniz bir dükkan açabilirsiniz. Bir oyuncakçı, vintage kıyafetler satan bir butik ya da sadece parti malzemeleri satan bir dükkan…

En yaygın olarak açılan dükkanlar ise kuaför, berber ve yemek satışı yapan yerlerdir. Mobilya, tesisat, tamir işleri veya terzilik gibi zanaat alanındaki işler de İngiltere’de rağbet görebilir.

İngiltere’de kafe açmak

İngiltere’de yeme-içme sektörünün oldukça gelişmiş olduğunu söyleyebiliriz. Neredeyse her cadde ve sokakta bir kahveci ya da restoran bulabilirsiniz. İnsanlar işten sonra günün stresini atmak için ya da hafta sonlarını keyifle geçirmek için bu tarz yerleri tercih etmektedir.

İngiltere’de şirin bir kahveci işletebilir, lezzetli kurabiyeler satan bir pastaneye sahip olabilir veya mantı, gözleme ve pizza gibi yemekler sunan bir restoran açabilirsiniz.

İngiltere'de cafe açma maliyeti

İngiltere’nin küçük şehirlerinde 50.000 sterline bir kafe devralmanız mümkünken Londra gibi bir metropolitanda bu rakam 100.000 sterline çıkabilir.⁹

Eğer Türkiye’de halihazırda kuaförlük, halı yıkama veya fırıncılık gibi uzmanlığınız olan bir sektörde iş sürdürüyorsanız bildiğiniz bir iş kolunda dükkan açmak size avantaj sağlayabilir.

İngiltere'de online şirket kurmak

İngiltere’ye gitmeden online olarak şirket kurmak için gereken izni Türkiye’deyken alabilirsiniz.

İngiltere’de şirket kurmak için öncelikli olarak Birleşik Krallık’ın vize ve göçmenlik bürosuna online olarak başvurmanız gerekir. İş fikrinize göre start-up veya innovator vizesini seçip gerekli ücreti ödeyerek başvurunuzu tamamlayabilirsiniz.

Kuracağınız şirket türüne göre prosedürler farklılaşmaktadır. Örneğin; şahıs şirketi gibi düşünebileceğiniz sole trader için gelir idaresine başvurmalı, limited şirket için şirketinizi Companies House’a kayıt ettirmelisiniz.

İngiltere'de iş kurmak istiyorum

İngiltere’de iş kurmak isteyenler öncelikli olarak bir iş fikrine sahip olmalıdır. Bu iş fikrine göre ilgili vizeye başvurulur.

İngiltere’de şirket kurmak için gereken belgeler, şirket türüne göre değişiklik gösterir. Limited şirket kurmak için gerekli belgeler ise şunlardır:⁷

• Memorandum of Association (Şirket Kuruluş Senedi): Şirket adını, kayıtlı ofis adresini ve ne iş yapacağını belirtir.
• Articles of Association (Kuruluş Sözleşmesi): Şirketin iç düzenlemelerini belirleyen belgedir.
• Companies House formları: Şirketin direktörü, sekreteri ve kayıtlı ofis adresi gibi bilgilerin doldurulduğu formlardır.

İngiltere’de iş kurma maliyeti

İngiltere’de iş kurma maliyeti, kuracağınız işe göre değişecektir.

Öncelikle alacağınız girişimci vizesine göre, vize başvuru ücreti ödemeniz gerekir. İngiltere’ye iş kurma amacıyla giden Türklerin alacakları vizeler için başvuru ücretleri şu şekildedir:

• Start-up vize: 363 sterlin
• Innovator vize: 1.021 sterlin

Vize başvurusu sırasında sizden, sağlık hizmeti ek bedeli ödemeniz istenecektir. Bu ek bedel de başvurunun içeriğine göre değişmektedir. Genel olarak belirtilen rakam, yıllık olarak 624 sterlindir.

Başvuru ücretlerinden sonraki harcamalarınız tamamen kuracağınız işe bağlıdır. İşiniz sermaye gerektiren bir iş olabileceği gibi yalnızca bir laptop ile yapılabilecek bir iş de olabilir.

Londra’da iş kurmak

Londra’da iş kurmak son derece cazip bir seçenek olarak görülebilir. İngiltere’nin finans üssü olması ve her yıl dünyanın her yerinden milyonlarca turist çekmesi, başkentte iş kurmayı avantajlı hale getirmektedir.

Canary Wharf ve City of London, kentin önemli finans merkezlerinden. Bu iki merkezde, dünyaca ünlü bankalar ve şirketler yer almakta.

Covent Garden, Westminster, Mayfair ve Oxford Street, Waterloo ve Soho ise şehrin en turistik bölgelerinden. Bu bölgelerde açacağınız turistik mekanlar, dünyanın her yerinden gelen ziyaretçilerin ilgisini çekecektir.

Bu güzelliklerin yanı sıra Londra’da iş kurmanın dezavantajları da bulunmaktadır. Ülkenin göz bebeği şehirde hem ev hem de dükkan kiraları, diğer kentlere göre yüksektir.

İlgi gören şehirde, açacağınız dükkan veya kuracağınız iş için rakiplerinizle rekabet içinde olmanız muhtemel. Bu nedenle işinizi kuracağınız bölgeye karar verirken çevre hakkında bilgi edinmeli ve pazar araştırması yapmalısınız.

Wise ile Türkiye ve İngiltere arasındaki para transferlerinizde tasarruf edebilirsiniz.

Wise; güvenli, ucuz ve hızlıdır.

Tasarruf Etmeye Başla!

Yazıda kullanılan kaynaklar:

1. Britain is fifth-largest economy - The Times
2. UK Tax and Incentives - Birleşik Krallık Uluslararası Ticaret Ofisi
3. Start-up visa - Birleşik Krallık resmi web sitesi
4. Innovator visa - Birleşik Krallık resmi web sitesi
5. Representative visa - Birleşik Krallık resmi web sitesi
6. Healthcare immigration application - Birleşik Krallık resmi web sitesi
7. İngiltere’de şirket kuruluşu - Ticaret Bakanlığı
8. Set up a limited company - Birleşik Krallık resmi web sitesi
9. Devren satılık kafeler - Businesses for sale

Kaynaklar, 10.3.2022 tarihinde kontrol edildi.