Almanya’da Şirket Kurmak

Yüksek bir refah seviyesine sahip olan Almanya, sadece okumak veya çalışmak için değil, aynı zamanda iş kurmak için de tercih edilebilecek ülkeler arasında yer alır. Özellikle start-up’larıyla dünya çapında bir teknoloji ekosistemi haline gelmektedir ve bunun için bir meslek birliği de mevcuttur.¹

Almanya, yabancıların birçok farklı türde ve ölçekte şirket kurmalarına, hatta freelance (serbest) veya beceriye dayalı meslekler sürdürmesine izin vermektedir.

Elbette bu süreçte, bireysel veya kurumsal bir iş kurmak için gereken bütün belgeleri eksiksiz teslim etmeniz ve bütün prosedürleri yasaya uygun olarak gerçekleştirmeniz istenir.

Almanya’da iş kurmak

Avrupa Birliği üye ülkelerinin vatandaşları Almanya’da serbest bir şekilde dolaşabilir, çalışabilir ve isterlerse iş kurabilirler.²

Diğer ülkelerin vatandaşları için farklı prosedürler geçerlidir.

Türkiye dahil birçok ülkenin vatandaşlarının, Almanya’da iş kurmak ve bu amaçla 180 gün içerisinde 90 günden süre kalabilmek için ulusal vizeye başvurarak çalışma izni veya geçici oturum izni almaları gerekir.²

Söz konusu geçici oturum iznini alabilmek için işinizin Almanya’nın ekonomik çıkarlarına hizmet edeceğini, ülkedeki bir ihtiyacı karşılayacağınızı ve amacınızı gerçekleştirebilecek para kaynağınızın olduğunu göstermeniz istenir. Bütün bu hususların altını çizen ayrıntılı bir iş planı sunmanız da beklenir.²

Almanya’da kurabileceğiniz şirket türleri şunlardır:³

• Tek kişilik şahıs şirketi (şahsın mal varlığı sorumluluk dahilinde)
• Birden fazla ortaklı şahıs şirketi (limited şirket, bütün ortakların mal varlığı sorumluluk dahilinde)
• Sermaye şirketi (anonim şirket, şahsi mal varlıkları sorumluluk dışında)

Alman yasalarında serbest meslek erbabı (freelancer) ile ticaret erbabı arasında bir ayrım yapılır. Bu ayrımı bilmeniz önemlidir; çünkü serbest meslek erbaplarının işletmelerini ticaret siciline kaydetmeleri veya ticari vergi ödemesi gerekmez.

Serbest meslek erbapları işletme ismi yerine kendi isimlerini kullanırlar.²

Ne var ki, serbest meslek kapsamındaki meslekler kısıtlıdır. Sağlık, danışmanlık, bilim, teknik, dil ve sanat alanlarında iş yapmak isteyenler bu seçeneği inceleyebilirler.⁴ Bu yazımızda ticari meslek erbaplarına odaklanacağız.

Almanya’da şirket kurma aşamaları şu şekildedir:³

• Konuyla ilgili danışman/mali müşavir/(yasal konular için) avukatlık hizmeti veren yetkili kişi ve kuruluşlarla temasa geçilmesi,
• Gerekli birlik/dernek, temsil yetkisi ve diğer belgelerin hazırlanması,
• Kurulacak firma adının kabul edilebilir olup olmadığının noter veya yerel Sanayi ve Ticaret Odasından teyidi,
• Noter işlemleri,
• Öngörülen sermayenin banka hesabına yatırılması,
• İlgili yerel mahkemede Ticaret Siciline kayıt,
• Yerel Ticaret Dairesine, firma kurma ve Kayıt Sertifikası alımı için başvuru yapılması (gıda, ilaç, imalat, finans ve taşımacılık gibi sektörler için özel lisanslar gerekmektedir),
• Belediye Ticaret Vergi Dairesi ve yerel vergi dairesine kayıt,
• Firma merkezinin bulunduğu yerdeki Ticaret Odasına kayıt.

Almanya’da iş kurmak için sadece bireysel hesabınız olması yeterli değildir. İşletmenize özel bir banka hesabı da açmanız gerekir (serbest meslek hariç).
Ayrı bir işletme hesabı, güncel ve geriye dönük işlemlerde size epey kolaylık sağlar ve zaman kazandırır. Almanya’da girişimciler için işletme hesabı açan birçok banka mevcuttur.² Wise İşletme hesabınızı Almanya’daki ticari faaliyetlerinizde kullanabilirsiniz.

---

Wise İşletme; para almanıza, göndermenize ve bulundurmanıza olanak tanır. Fatura ödeyebilir, envanter satın alabilir ve bordro idare edebilirsiniz.

Şu an için USD, EUR, GBP, CAD, HUF, AUD, NZD ve SGD para birimlerinde hesap bilgisi edinmeniz de mümkün.

Bu hizmet, Türkiye’de ikamet eden kullanıcılar için henüz mevcut değil.

Şimdi Kaydol! 💰

Wise’la yaptığınız transferlerde işlem ücretlerini ve alıcıya ulaşacak miktarı net olarak bilirsiniz. Paranız, Google’da da gördüğünüz kur değerleri olan reel piyasa kuru ile çevrilir.

---

Almanya’da şirket kurmak kaça mal olur?

Farklı şirket türleri için toplam bir maliyet vermek mümkün olmayabilir. Karşınıza çıkabilecek belli başlı masraf kalemleri mevcuttur.

Almanya’da limited şirket kurmak için en az 25.000 euro sermaye şartını yerine getirmeniz gerekir. Ayrıca şirket sözleşmesini notere tasdik ettirmeniz ve ticaret siciline kayıt yaptırmanız gerekmektedir.³

Anonim şirkette sermaye alt limiti 50.000 eurodur. Limited şirketinde olduğu gibi, şirket sözleşmesini notere tasdik ettirmeniz ve ticaret siciline kayıt yaptırmanız gerekir.⁵

Limited şirket kategorisine girmemek için 25.000 euronun altında bir sermaye göstererek şahıs şirketi başvurusu yapabilirsiniz. Bu durumda sermayeniz 1 euro gibi sembolik bir miktar da olabilir.⁵

Sigorta primleri diğer önemli masraf kalemlerindendir. Almanya’da riskli işlerde iş kazası sigortasının primi tamamen işveren öder. Bir çalışanın prim yükü kazancının yaklaşık %20’sine karşılık gelir. Diğer sigorta primlerini işverenle çalışan yarı yarıya paylaşır.³

Prim oranlarından bağımsız olarak diğer sigortalar şöyledir:³

• Hastalık sigortası
• Emeklilik sigortası
• İşsizlik sigortası
• Bakım sigortası

Her şirket türünün her vergiyi ödeme zorunluluğu olmayabilir. Yine de genel olarak vergi türleri aşağıdaki gibidir:⁵

• Gelir vergisi
• Kurumlar vergisi
• Dayanışma bedeli
• Ücret vergisi
• Ticaret vergisi
• Katma değer vergisi
• Taşınmaz alım vergisi

Maliyet yükünüzü hafifletmek için birtakım teşvikler de mevcuttur:⁵

• Hibeler
  • GRW hibesi
  • Ar-Ge hibeleri
  • Personel istihdam hibeleri
• Kamu kredileri
• Kamu garantileri

Almanya’da işyeri açma ve oturum alma

Almanya’da işyeri açma ve sonrası için gereken şartlar özetle şöyledir:⁵

• Girişimcilerin planlarına ve sermayesine göre şirket türüne karar vermek
• Vize yükümlülüklerini yerine getirmek ve Almanya'da hazır bulunmak
• Şirket sözleşmesi ile Ticaret Sicili Gazetesine şirketin tescilini gerçekleştirmek
• Ticaret Ofisi kaydını yaptırmak
• Ticaret ve Sanayi Odasına üye olmak
• Muhasebe yükümlülüklerini yerine getirmek
• Vergi beyanında bulunmak ve vergi hukukundan kaynaklanan yükümlülükleri yerine germek

Şirket kurulumu için adımlar ise genel olarak şöyledir:⁵

• Şirketin isminin belirlenmesi bu ismin Ticaret Odası tarafından teyidi,
• Şirketin sermaye tutarının belirlenmesi,
• Hissedarların ve hisse dağılımının belirlenmesi,
• Şirket müdürünün ya da müdürlerinin tespiti,
• Şirketin faaliyet alanının belirlenmesi,
• Şirketin hissedarlarının ve müdürlerinin kimlik ve ikamet belgeleri,
• Vize alınıp Almanya'ya gelinmesinin ardından şirket kuruluşu, kira sözleşmeleri, mali bildirimler gibi temel işlemlerin yapılması,
• Taahhüt edilen sermayenin banka hesabına yatırılması,
• Açılış bilançosunun yapılması ve maliyeye vergi numarası için başvurulması,
• Mahkemeye ticaret sicili için başvuru yapılması,
• Belediye nezdinde şirket kuruluş ruhsat alınması,
• İş planının yapılması ve konsolosluğa ya da büyükelçiliğe başvurulması,
• Tüm bu işlemlerin iki ay kadar sürebilecek denetime tabi tutulması,
• Almanya için uzun süreli vize, oturum ve çalışma izinlerinin alınması.

Almanya’da şirket kurup oturum almak

Doğrudan Almanya’da şirket kurmakla yabancı bir şirketin Almanya’da faaliyet göstermesi arasındaki farktan bahsedilebilir.

Yabancı bir şirket dört şekilde faaliyet gösterebilir:⁵

• Bağlı/yan şirket
• Şube
• İrtibat ofisi
• Temsilcilik

Yukarıdaki seçeneklerin her biri için cari kayıt yapma ve gerekli tüm izinleri alma şartı vardır. Bu birimleri kuracak gerçek kişilerin vize, oturum ve çalışma izniyle alakalı yasal işlemleri yapılmalıdır.⁵

Oturum ve çalışma izni için gereken belgeler:⁵

• 2 adet (90 günü aşacak seyahat sürelerinde ulusal vize için) Almanca dilinde eksiksiz olarak doldurulmuş ve başvuru sahibi tarandan imzalanmış başvuru formları ile İkamet Yasasının 54. Maddesinin 2. fıkrasının 8. bendine göre gerekli olan ek belge (başvuru sahibi tarandan imzalanmış)
• Pasaport
• 2 adet vesikalık fotoğraf
• Meslek eğimini kapsayan, diploma ve serfikalarla belgelenilir özgeçmiş ile güncel iş sözleşmesi yeterlilik belgeleriniz (okul karneleri, üniversite/yüksekokul diplomaları, daha önce çalışılan işyerlerinden alınan referans yazıları, ek kalifikasyonlara ait sertifikalar, serbest mesleklerde ticaret sicili kayıt suretleri, yabancı dil seviyelerini gösteren belgeler vb.)
• Almanca dilinde hazırlanmış, iş fikrinize ilişkin aşağıdaki bilgileri kapsayan iş planı:
  • İşletmenin konsepti,
  • İşletmenin amacı,
  • Şirket verileri (yasal statü, yerleşim yeri vs.),
  • Kişisel niteliklerin özeti,
  • Piyasa ve rekabet analizi,
  • Pazarlama stratejisi,
  • Planlama bilançosu,
  • Kar-zarar hesap planı,
  • Likidite ön hesabı,
  • 3 seneyi kapsayan kar ve kazanç ön hesabı (kar, maliyet ve kazanç beklentileri),
  • Çalışan veya meslek eğitimi almak üzere ishdam edilmesi planlanan kişi sayısı,
  • Mümkünse; girişimin, inovasyon ve araştırma alanlarına hangi olumlu etkileri olacağına ilişkin açıklama.

Kurulmuş şirketler için belgeler değişiklik göstermektedir. Bunların dışında başka ek belgeler de istenebilir.

Almanya’da şirket kurmanın avantajları

Her ülkede olduğu gibi Almanya’da da şirket kurmanın çeşitli avantajları ve dezavantajları mevcuttur.

Avantajlar:

• Almanya’da şirket kurmak, bir şirkete ortak olmak veya bu şirketlere yönetici olmak için Almanca şartı yoktur.⁵
• Benzer şekilde, geçici oturum izni almak ve üç yıl sonunda kalıcı oturum izni almak için de Almanca şartı aranmaz.⁵
• İş planınızı tam olarak gerçekleştirip sürdürebilirseniz üç yılın sonunda Almanya’da kalıcı oturum izni alabilirsiniz.⁵

Dezavantajlar:

• Almanca bilme şartı aranmasa da birçok belgenin Almanca hazırlanması gerekecektir. Maliyetlere yeminli tercüme masrafları da eklenebilir, devlet dairelerinde iletişim aksaklıkları yaşanabilir.
• Bürokratik işlemler uzun sürebilmektedir. Örneğin, şirket açma için yapılan ulusal vize başvurularının incelenmesi üç ay kadar sürebilmektedir.⁵
• Teşvik bulamamanız durumunda toplam maliyetler yüksek olabilir.

Şirketinizin kuruluş aşamasında ve kurulmasından sonra, Wise İşletme hesabınızı kullanarak uluslararası para transferinizi kolay, ucuz ve hızlı bir şekilde gerçekleştirebilirsiniz.

Tasarruf Etmeye Başla!

Yazıda kullanılan kaynaklar:

1. German Startups Association - Clean Energy Wire
2. How to start up your own business in Germany - I am expat
3. Federal Almanya Pazar Bilgileri - T.C. Ticaret Bakanlığı
4. Categories of freelance professions - Wir Gründen in Deutschland
5. Almanya’da Şirket Kuruluşu, Yatırım, Teşvikler, Oturum/Çalışma İzni - Türk-Alman Ticaret ve Sanayi Odası

Kaynaklar, 25.02.2022 tarihinde kontrol edildi.