Endonezya'da Şirket Kurmak

Güneydoğu Asya’da yer alan Endonezya; ılıman iklimi, doğal güzellikleri ve makul yaşam maliyetleriyle yurt dışında çalışmak ve yaşamak isteyenlerin tercih ettiği ülkelerden biri. Endonezya, yabancı yatırımcıların fazlasıyla ilgisini çekmektedir.

Bu yazıda yabancıların Endonezya’da nasıl şirket kurabileceğine, şirket kurma sürecindeki bürokratik işlemlere, ilgili vize süreçlerine ve maliyet kalemlerine ilişkin bilgiler bulabilirsiniz.

Endonezya’da yabancı yatırımların eş güdüm ve denetimi, Endonezya Yatırım Eş Güdüm Kurulu (Badan Koordinasi Penanaman Modal-BKPM) tarafından yürütülür. BKPM, mevzuat hükümlerine uygun olarak yatırımlarda politika ve hizmet koordinasyonunun uygulanmasından sorumlu devlet kurumudur. İş dünyası ve hükümet arasındaki bağlantı noktası olan BKPM, elverişli bir yatırım ortamı yaratarak yerli ve yabancı doğrudan yatırımları artırmakla görevlidir.¹

BKPM tarafından 4 Nisan 2023 tarihinde “Endonezya Yatırım Rehberi” yayımlanmıştır. Bu rehber, Endonezya’da iş yapmakla ilgilenen kişilere, yatırım ve iş yapma kolaylığı ile ilgili olarak ülkedeki teşvikler, fırsatlar, işletme lisansları ve vergi sistemi hakkında genel bir çerçeve sağlamaktadır.²

Kendine özgü bürokratik sistemi ve özel yatırım kuralları nedeniyle Endonezya’da şirket kurmak isteyen yabancıların, ön araştırma yapması ve danışmanlık hizmeti alması yararlı olabilir. Endonezya Yatırım Rehberi’nde ülkedeki yatırım ortamının özelliklerine ilişkin açıklamalar yapılmaktadır.

Endonezya ticaret hukukunda “tek amaçlı” ve “tek çoğunluklu” olmak üzere iki adet özel iş alanı tanımlıdır. Tek amaçlı işler, başka iş alanlarıyla birleştirilemez. Endonezya’da; hastane, nakliye, özel yayıncılık kuruluşları, ulaştırma yönetim hizmetleri ve depo hizmetleri tek amaçlı iş alanları arasında yer alır. Tek çoğunluklu işler ise, ulusal sermayenin yabancı sermayeden daha fazla olmasını gerektiren sektörlerdir. Örneğin, Endonezya’da hava taşımacılığı sektörü, tek çoğunluklu bir sektördür. Hava taşımacılığı sektöründe faaliyet gösteren bir şirkette yabancı sermaye oranı azami %49 olabilir.²

Yabancıların kurabileceği şirket türleri şunlardır²:

• Yabancı yatırım şirketi (PMA): Endonezya’da iş yapmak amacıyla yatırım yapan yabancı gerçek veya tüzel kişilerin, tamamen yabancı sermaye kullanarak ya da ülkedeki ortak teşebbüslerle yaptıkları işleri ifade eder.
• Yabancı şirketlerin temsilcilikleri (Kantor Perwakilan Perusahaan Asing/KPPA)
• Yabancı ticaret şirketlerinin temsilcilikleri (KP3A)
• Yabancı elektrik destek hizmetleri şirketlerinin temsilcilikleri (JPTLA)
• Yabancı inşaat şirketlerinin temsilcilikleri (BUJKA)
• Elektronik sistemler yoluyla ticaret alanında faaliyet gösteren yabancı şirketlerin temsilcilikleri (KP3A PMSE)
• Daimi kuruluş: Endonezya'da iş yapan ve yabancı bir ülkede vergiye tabi veya yerleşik olmayan vergi mükellefi olan yabancı bir gerçek veya tüzel kişidir.

Endonezya'da şirket kurmak ve oturum almak

Ülkeye yabancı yatırımı teşvik etmek isteyen Endonezya Hükümeti, 2021 yılında çıkarılan 48 sayılı yönetmelikle göç konusunda düzenlemeler yapmıştır. Yatırımcılar ülkeye ziyaretçi vizesi veya sınırlı süreli kalış vizesiyle girebilir.²

Endonezya’da şirket kurmak isteyen yabancılar, yatırım öncesi saha araştırmaları veya fizibilite çalışmaları yapmak için ülkeye ziyaretçi vizesiyle gelebilir. Sınırlı süreli kalış vizesiyle Endonezya’ya çalışma veya çalışma dışı amaçlarla gelinebilir. Çalışma dışı amaçlar arasında yatırım yapmak da yer alır.²

Ziyaretçi vizesi veya sınırlı süreli vize başvurusunda bulunan bazı yabancıların ülkede şahsi veya kurumsal bir kefilinin olması şartı aranır. Ancak, sermayesini Endonezya'ya getiren yatırımcılar ve ön yatırım yapan yabancıların kefil zorunluluğu yoktur.²

Şirket kurmak isteyen yabancılar için özel vize kategorileri de bulunur: “Yabancı Yatırımcılar için Bir Yıllık Geçici Oturum Vizesi (Indeks C313)” ve Yabancı Yatırımcılar için İki Yıllık Geçici Oturum Vizesi (Indeks C314)”³.

C313 ve C314 vizeleri, Endonezya'da yatırım yapmayı planlayan veya halihazırda belirli miktarda sermaye yatırmış olan yabancı uyruklu kişilere verilir. Bu vizeye sahip olan yabancıların Endonezya'da çalışan olarak istihdam edilme hakkı yoktur. Bu vizelerle Endonezya’da bir veya iki yıl kalınabilir. Kalış izninin uzatılması mümkündür.³

Bu vizeler için başvuru sahibi veya sponsoru, çevrimiçi vize onay sistemi üzerinden başvuruda bulunabilir. Başvuru sırasında şu belgelerin sunulması gerekir:

• Göçmen mevduat hesabına ilişkin belgeler
• En az iki buçuk yıl geçerliliği olan bir pasaport;
• Yabancı uyruklu kişilerin ve/veya ailelerinin Endonezya'daki yaşam masraflarını desteklemek için en az 2000 USD veya eş değer maddi varlığa sahip olduğunu kanıtlayan belgeler
• İki adet renkli fotoğraf
• Endonezya'daki yatırımları koordine eden devlet kurumu BKPM’den alınan tavsiye mektubu³

Ülkede şirket kurmak isteyen yabancı veya sponsoru başvuruyu tamamladıktan sonra işlem şu aşamalardan geçer:

• Gönderilen belgelerin incelenmesi
• Başvuru sahipleri tarafından gereki ücretlerin ödenmesi
• Profil oluşturma ve doğrulama
• Vize onayı
• Vizenin verilmesi

Vizenin işlem süresi, başvuru sahibi göçmenlik ücreti ödemesini tamamladıktan sonra dört iş günüdür.³

Endonezya’da ikamet ediyorsanız Wise ile birçok hesap bilgisi edinebilirsiniz.

• Endonezya rupisi (IDR) alabilir, tutabilir ve satabilirsiniz.
• Wise kart ile bakiyenizi günlük ihtiyaçlarınızda kullanabilirsiniz.

Şu an için bu ülkede USD, EUR, GBP, CAD, HUF, AUD, NZD ve TRY para birimlerinde hesap bilgisi edinmeniz mümkün.

Hesap bilgilerinizi söz konusu ülkenin yerel hesabı gibi kullanabilirsiniz.

Ücretsiz Kaydol! 💰

Ticari faaliyetler için Wise İşletme hesabı açmalısınız.

Endonezya'da şirket kurma maliyeti

Endonezya’da şirket kurma maliyeti iş yapılacak sektöre ve şirket kurma süreçlerinde alınacak yardımın hacmine göre değişiklik gösterir. Bu ülkede şirket kurmak isteyen yabancıların vize başvuru ücretlerini de masraf kalemleri arasına dahil etmesi önerilir.

Yatırımcıların da faydalanabileceği geçici kalış vizelerine ilişkin ücretler şunlardır:

• Vize başvurusu: 150 USD
• Geçici kalış vizesi onayı: Başvuru başına 200.000 IDR
• 2 yıllık geçici oturum izni: Başvuru başına 2.000.000 IDR³

Wise ile geleneksel bankacılık kesintilerine takılmadan yurt dışına para gönderebilir ve yurt dışından para alabilirsiniz.

Hesaplayıcımızda işlem ücretini, kullanılan kuru ve alıcıya ulaşacak meblağı açıkça görürsünüz.

Endonezya'da şirket kurulumu

Endonezya’da şirket kurmak isteyen bir yabancının takip etmesi gereken başlıca aşamalar şunlardır:

• Ödenmiş sermaye hükümlerinin yerine getirilmesi
• Belirli iş türleri için sermaye koşullarının sağlanması
• Noterde şirket kaydının oluşturulması
• Vergi kimlik numarasının (Nomor Pokok Wajib Pajak) alınması
• İşletme izninin alınması²

Endonezya Hükümeti yatırım ve işletme ekosisteminin iyileştirilmesi için 2020 yılında risk temelli işletme lisanslandırma, temel işletme izinlerinin, sektörel işletme izinlerinin ve yatırımların basitleştirilmesini sağlayacak düzenlemeler yapılmıştır.²

Bu doğrultuda Hükümet, Elektronik Entegre Ağ Sistemini (OSS) kurmuştur. OSS kapsamında online kayıt sistemi oluşturulmuştur. Şirketlerin bu sisteme kayıt olması gerekir.²

Endonezya’da yabancıların kurduğu şirketler de OSS sistemine kayıt olmalıdır. Erişim hakkı, kullanıcı adı ve şifre kayıtlı e-posta yoluyla verilir. OSS’ye erişim için yabancı şirketin şu adımları takip etmesi gerekir:

• Şirket e-posta adresinin oluşturulması
• Yöneticinin/şirketin mobil telefon numarasının alınması
• Şirketin tüzel kişiliğinin onaylanması
• Şirketin vergi numarasının alınması
• Yöneticinin pasaportunun kaydedilmesi²

Wise ile geleneksel bankacılık kesintilerine takılmadan yurt dışına para gönderebilir ve yurt dışından para alabilirsiniz.

Hesaplayıcımızda işlem ücretini, kullanılan kuru ve alıcıya ulaşacak meblağı açıkça görürsünüz.

Yazıda kullanılan kaynaklar:

1. Profile of Institution - Indonesian Investment Coordinating Board
2. Foreword - Indonesia Investment Guidebook
3. Two-Year Temporary Stay Visa for Foreign Investors - Indonesia Directorate General of Immigration

Kaynaklar, 1.12.2023 tarihinde kontrol edildi.