Avrupa Çalışma İzni

Üniversite mezunuysanız veya belirli bir alanda yeterli mesleki beceriye sahipseniz, Avrupa’da çalışmak ve yaşamak için mavi kart başvurusu yapmanız mümkün olabilir.

Çalışmak için Avrupa’ya gitmek istiyorsanız, çalışma izni kategorilerinden hangisi için uygun olduğunuzu belirlemekle işe başlayabilirsiniz.

Yabancıların Avrupa’da çalışmaları, aşağıdaki durumlarda mümkündür:¹

• Yüksek vasıflı çalışanlar - Mavi kart (İngilizce: Blue card): Üniversite mezunu veya benzer deneyime sahip çalışanları kapsar.
• Şirketler arası transferler (İngilizce: Intra-corporate transferees): AB dışında kurulu şirketlerin birlik sınırları içindeki şubelerinde geçici süreyle görevlendirilen çalışanları içine alır.
• Araştırma görevlileri (İngilizce: Researchers): Üniversite, araştırma enstitüsü veya şirket gibi kurumlarla sözleşmesi olanları ifade eder.
• Mevsimlik çalışanlar (İngilizce: Seasonal workers): İş sözleşmesi veya iş teklifi olan dönemsel çalışanları tanımlar.
• Uluslararası hizmet sağlayıcıları (İngilizce: International service providers): AB ile ilgili serbest ticaret anlaşması imzalamış ülke vatandaşları için geçerlidir. Türkiye bu ülkelerden biri değildir.²

AB Mavi Kart

AB mavi kart, yüksek vasıflı çalışanların Avrupa Birliği üyesi ülkelerden birinde çalışmasını mümkün kılan sistemdir. Bazı ülkeler yüksek vasıflı çalışanlar için mavi kartın yanı sıra farklı vize seçenekleri de sunar. Hangi ülkeye gitmek istediğinizi biliyorsanız, AB Göçmenlik Portalını ziyaret ederek ülke özelinde inceleme yapabilirsiniz.³

Mavi kart için aranan temel koşullar şunlardır:⁴

• Yüksek vasıf sahibi olmak (örneğin üniversite mezunu olmak),
• Gidilecek ülkenin maaş ortalamasından yüksek olan maaşlı bir iş için sözleşme ya da bağlayıcı iş teklifi almak.

Bu uygulama, yirmi yedi Avrupa Birliği ülkesinin yirmi beşinde geçerlidir. Danimarka ve İrlanda’da geçerli değildir.

Yüksek vasıflı çalışan sayılmak için gerekenler:

• Üniversite mezuniyeti gibi daha yüksek mesleki niteliklere sahip olmak, (Bazı ülkeler üniversite mezuniyeti yerine en az beş yıllık ilgili iş deneyimini de kabul eder⁴),
• Maaş karşılığı çalışmak (girişimci veya bağımsız çalışan olarak başvurulamaz),
• Yıllık brüt gelirin yüksek olması (Ülke ortalama gelir miktarının en az bir buçuk katı),
• Bir Avrupa ülkesinde, en az bir yıllık iş sözleşmesine veya bağlayıcı bir iş teklifine sahip olmak,
• Pasaport sahibi olmak,
• Çalışacak kişinin ve onunla birlikte gitmeyi planlayan yakınlarının sağlık sigortalarının olması,
• Mesleğin icra edilmesinde söz konusu yasal gerekliliklerin karşılanıyor olması (Belirli meslekler için geçerlidir⁵).

Bazı Avrupa Birliği üyesi ülkelerde İş Gücü Piyasası Testi (İngilizce: Labour Market Test, kısaca: LMT) adı verilen bir sistem söz konusudur. Buna göre işverenler açık pozisyonu karşılamak için öncelikle ulusal emek piyasasında arama yapmalıdır. Bu yöntemle aranılan kriterlere uygun kimse bulunamazsa yabancı çalışan alımı yapılabilir.⁶

Mavi kart başvuru koşulları ve çalışma şartları ülkeler arasında farklılık gösterebilir. Konu hakkında fikir edinmek adına, Almanya ve İspanya için hazırladığımız karşılaştırma tablosunu aşağıda görebilirsiniz:

Tablodaki bilgiler, 14.09.2022 tarihinde AB Göçmenlik Portalından alınmıştır.

Wise ile Türkiye ve AB ülkeleri arasındaki para transferlerinizde tasarruf edebilirsiniz.

Wise; güvenli, ucuz ve hızlıdır.

Normal koşullarda mavi kart, sahibine bir ile dört yıl arası Avrupa’da (çalışmakta olduğu ülkede) oturma ve çalışma izni tanır. Gerekli koşulların sağlanmaya devam edilmesi halinde bu süre uzatılabilir. Geçerli bir mavi kart ile, kartı düzenleyen ülkeye sayısız giriş hakkı ve diğer Avrupa Birliği üyesi ülkelere giderek üç aya kadar kalma hakkı elde edilir.⁴

Mavi kart başvurusu esnasında beyan edilen işte ilk iki yıl çalışmak gerekir. Diğer bir deyişle ilk iki yıl iş değiştirmek mümkün olmaz. Bu sürenin sonunda AB üyesi ülkelerin her birinde özel kurallar geçerli olabilir; ancak çoğunlukla iş değiştirmek mümkün kabul edilir.⁴

AB mavi kart nasıl alınır?

Mavi kart alabilmek için öncelikle bir iş teklifi almak ve işveren ile sözleşme yapmak gerekir. Avrupa Birliği bölgesinde iş bulmak için her ülkede yaygın kullanılan kariyer sitelerini inceleyebileceğiniz gibi Avrupa Meslek Hareketliliği Portalını (İngilizce European Job Mobility Portal, kısaca: EURES) kullanarak da arama yapabilirsiniz.⁴

Mavi kart başvuruları için gereken belgeler ülkeler özelinde farklılık gösterebilir. Örneğin, yüksek vasıflı çalışan olarak Almanya’ya gitmek için ilk adım, vatandaşı olunan ülkeden vize başvurusu yapmaktır. Almanya’ya vardıktan sonra oturma izni başvurusu yapmanız beklenir.⁹

Almanya oturma izni başvurusu için gereken belgeler şunlardır:

• Geçerli bir pasaport
• Sağlık sigortası
• Yeterli mali kaynak
• Barınma kanıtı
• İş sözleşmesi veya iş teklifi

Fransa mavi kart ile ilgili genel bilgiler:¹⁰

• Yüksek vasıflı çalışan olarak Fransa’ya gitmek için, mavi kart bilgisi ile yetenek pasaportu (İngilizce: talent passport) oturum izni sahibi olmak gerekir.
• En az 12 ay geçerliliği olan bir iş sözleşmesi şartı aranır.
• Minimum yıllık brüt gelir sınırı 53.837 EUR olarak belirlenmiştir.
• En az üç yıllık yüksek öğrenim görüldüğüne dair diploma veya en az beş yıllık mesleki tecrübe şartı aranır.

İsveç mavi kart ile ilgili genel koşulları aşağıda görebilirsiniz¹¹:

• Mavi kart geçerlilik süresini de içine alacak süre boyunca geçerliliği olan pasaport,
• 180 krediye eş değer yüksek öğrenim veya beş yıl mesleki tecrübe,
• İsveç’teki ilk üç ayı içine alacak şekilde geçerli olan sağlık sigortası (ardından sistem kaydı gerçekleşir),
• En az bir yıl süreli geçerliliğe sahip yüksek vasıflı bir işte çalışmak için iş teklifi,
• İsveç ortalama maaş miktarının en az bir buçuk katı maaş (54.150 SEK).

Avrupa’da yaşamak hakkında daha fazla bilgi almak için ilgili blog yazımızı okuyabilirsiniz.

AB’ye taşındığınızda bir Wise hesabı edinebilirsiniz.

Wise’ın sunduğu euro hesap bilgileriyle:

• AB içi yapacağınız euro transferleri ücretsizdir.
• AB ülkelerinden kesintisiz euro alabilirsiniz.
• Wise kart ile bakiyenizi günlük ihtiyaçlarınızda kullanabilirsiniz.

Ücretsiz Kaydol! 💰

Blue card başvurusu

Blue card başvurusu, çalışacak kişi veya onun işvereni tarafından yapılabilir. Çalışılması planlanan ülkenin ulusal yetkili mercilerine başvuru yapılır.⁴

Gerekli belgeler ve koşullar ülkeden ülkeye değişiklik gösterebilir. Koşulları, gitmeyi planladığınız ülkeye göre özel olarak kontrol etmelisiniz. Ayrıca, başvuru yapılacak ülkeye göre başvuru ücreti ödenmesi de gerekebilir.

Blue card sahipleri, gerekli koşullar sağlandığı takdirde ailelerini de yanlarında götürmek için başvuru yapabilirler.⁴ Bunun için, çalışmayı planladığınız ülkenin yetkilileri ile aranan koşullar hakkında görüşebilirsiniz.

Blue card ile Avrupa’dayken işinizi kaybederseniz yeni bir iş bulmak için üç ay süreniz olur. Bu süre içinde yeni bir iş bulamazsanız izniniz iptal edilebilir ve ülkeyi terk etmek durumunda kalabilirsiniz.⁴

Mavi kartınızı kaybetmenize neden olabilecek diğer durumlar şunlardır⁴:

• Mavi kart sahibi olmak için aranan koşulları artık taşımıyorsanız,
• Başvurunuzda yanlış bilgi beyan ettiyseniz ve bu durum sonradan anlaşılırsa,
• Toplum sağlığına, güvenliğine ve düzenine tehdit oluşturacak bir tutum sergilerseniz,
• Sosyal destek olmadan kendinizin ve ailenizin ihtiyaçlarını karşılayamayacak durumdaysanız.

Yazıda kullanılan kaynaklar:

1. What category do I fit into? - EU Immigration Portal
2. EU FTA: Links referent to the mobility of natural persons - EU Immigration Portal
3. Which country do you want to go? - EU Immigration Portal
4. Essential information - EU Immigration Portal
5. Regulated professions - The EU Single Market
6. Will EU citizens’ applications be prioritized over mine? - EU Immigration Portal
7. Germany - EU Immigration Portal
8. Spain - EU Immigration Portal
9. Germany - Highly-qualified worker- EU Immigration Portal
10. France - Highly-qualified worker - EU Immigration Portal
11. EU Blue Card - Migrationsverket

Kaynaklar, 30.9.2022 tarihinde kontrol edildi.