Ankara Anlaşması

Ankara Anlaşması, 12 Eylül 1963 tarihinde Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu arasında bir ortaklık yaratmak amacıyla imzalanmıştır.¹

Ankara Anlaşması nedir?

Bu anlaşma, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ile Avrupa Ekonomik Topluluğu çatısı altında bir araya gelen halklar arasında daha sıkı bağlar kurmayı amaçlar. Genel hatlarıyla şu alanlarda maddeler barındırır:¹

• Hazırlık, geçiş dönemleri ve son dönem olmak üzere bir gümrük birliği ortaklığının kurulması hedeflenmiştir.
• Gümrük Birliği: Türkiye ile topluluk üyesi devletler arası ithalat ve ihracat gümrük tarifelerinin eşit ve etkili şekilde düzenlenmesine yönelik amaç taşır.
• Tarım: Ortaklık rejimi, tarım ürünlerini de kapsar.
• Ekonomik nitelikte diğer hükümler: Serbest işçi akışı, yerleşme serbestliği, ulaştırma serbestliği gibi hükümlerle birlikte rekabet ve vergilemeye yönelik hükümler taşır.
• Ortaklık konseyi: Türk hükümeti ile topluluk üyesi devletlerin hükümetlerinden üyelerin katılımı ile oluşur. Ortaklık rejiminin gerçekleşmesi yönünde faaliyetleri inceler, kararlar alır.

Anlaşma imzalanırken, Türkiye’nin 1959’daki Avrupa Ekonomik Topluluğu üyeliği başvurusuna yanıt niteliği taşımaktaydı. Buna göre, Ankara Anlaşması, Türkiye’nin topluluk üyeliği yönünde atılmış geçici bir adımdır.²

23 Kasım 1970’de Brüksel’de tarafların imzaları ile anlaşmaya bir protokol eklendi.

Ek protokol ile ilgili önemli noktalardan bazıları şunlardır:³

• Üye ülkeler ile Türkiye arasında çalışanların hareket özgürlüğü, anlaşmanın yürürlüğe konulmasının ardından 12. yılın sonu ile 22. yıl arasındaki süreci kapsayacak şekilde güvenceye alınır.
• Türk çalışanların iş ve oturma izinleri hakkında, üye devletlerin çeşitli durumları göz önüne alınarak tavsiyede bulunma yetkisi Ortaklık Konseyine verilir.
• Protokol ile malların serbest dolaşımı hükümleri düzenlenir.
• Gümrük Birliği başlığı altında, Türkiye’nin dış ticarette uygulayacağı tarifeler hakkında hükümler yer alır. Buna göre, Türkiye ile topluluk arasında ithalatta etkili olan gümrük vergilerinin kademeli olarak kaldırılması öngörülür.
• Taraflar arası miktar kısıtlamaları kademeli olarak kaldırılır. Türkiye’nin topluluğa uyguladığı anlaşmalar üçüncü bir tarafa uyguladığı anlaşmalardan daha uygun koşullarda olmalıdır.

Türkiye ile Avrupa Topluluğu arasında bir gümrük birliğinin kurulmasını öngören Ankara Anlaşması’nın son aşamasına 1 Temmuz 1996 itibarıyla girildi.

Gümrük Birliği ile düzenlenen maddeleri şöyle özetleyebiliriz:²

• Serbest dolaşımdaki malların kapsamı belirlenir.
• Belirli tarım ürünleri ile özel anlaşma şartlarına tabi olan kömür ve çelik ürünleri hariç tutulur.
• Türkiye menşeli sanayi ürünlerine yönelik düzenlemeler içerir.

Ankara Anlaşması şartları

Ankara Anlaşması ile Türk vatandaşlarında, yabancıların başvurularına kıyasla daha esnek koşullar aranır. Böylece Türk vatandaşları, Birlik içindeki belirli ülkelerde daha kolay şekilde çalışıp yaşayabilirler.

İmzalandığı tarih itibarıyla Ankara Anlaşması’na taraf ülkeler:¹

• Türkiye
• Belçika
• Almanya
• Fransa
• İtalya
• Lüksemburg
• Hollanda

Avrupa Birliği’nin temelini oluşturan Avrupa Ekonomik Topluluğu, zaman içinde Avrupa Birliği’ne evrilir. Buna göre, günümüzde Avrupa Birliği’ne üye ülkelerin tamamı, Ankara Anlaşması’na da taraf olur.

Wise ile Avrupa’ya gitmeden AB’de geçerli euro hesap bilgileri edinebilirsiniz.

Euro hesap bilgilerinizle:

• AB’ye yapacağınız euro transferleri ücretsizdir.
• AB’deki bankalardan kesintisiz euro alabilirsiniz.
• SEPA ağına dahil olacağınızdan birçok Avrupa ülkesine yapacağınız para transferlerinde geleneksel bankacılık kesintilerinden kurtulabilirsiniz.
• AB’de geçerli bir ikamet adresiniz varsa Wise kart sahibi olabilirsiniz. Bu kart, Wise hesabınıza bağlıdır ve bakiyenizi günlük ihtiyaçlarınızda kullanmanıza olanak sağlar.

Ücretsiz Kaydol! 💰

Ankara Anlaşması başvuru

Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu arasında serbest ticaret ortamının oluşturulması hedefiyle imzalanan anlaşma ile Türk vatandaşlarının Avrupa Birliği üyesi ülkelerde çalışma izni alması mümkündür.

Türk vatandaşlarının AB’de yaşama ve çalışma hakları bütünüyle ilgili ülkenin ulusal kurallarına bağlıdır.⁴

Avrupa Birliği’nde yasal olarak çalışan Türk vatandaşları şu haklara sahip olur:⁴

• Yasal izinle tamamlanan bir yıllık çalışmanın ardından iş geçerliliği devam ediyorsa izin uzatılabilir.
• Üç yıllık çalışma süresinin ardından aynı alanda olmak üzere iş değiştirilebilir.
• Dört yıllık çalışmanın ardından, ilgili ülkede bulunan herhangi bir ücretli işte çalışma hakkı edinilir.

Ankara Anlaşması ile gidilebilecek ülkeler

Türk vatandaşlarının AB üyesi ülkelere gidişinin zorlaştırılmamasını öngören Ankara Anlaşması hükümleri, gidilmesi planlanan ülkenin ulusal kurallarına göre farklılık gösterir.

Ankara Anlaşması ile gidilebilecek ülkelerden biri Hollanda’dır. Bunun için gerekli koşullar şunlardır:

• Türk vatandaşı olmak,
• Maaşlı bir işte çalışma, serbest çalışma veya hizmet sağlayıcı olarak Hollanda’da çalışıyor olmak,
• Tam zamanlı çalışma süresinin en az %40’ında çalışıyor olmak,
• Sosyal refah seviyesinin en az %50’si kadar geliri çalışma karşılığı kazanıyor olmak,
• Kamu düzenine ve ulusal güvenliğe tehdit oluşturacak davranışlarda bulunmamak.

Bu koşullarla Hollanda’da çalışma ve oturma izni alan Türk vatandaşlarının aile bireyleri de Hollanda’ya gitmek için başvuruda bulunabilirler.

Ankara Anlaşması ile Hollanda başvurularında Türk vatandaşlarına daha esnek kurallar sunulur. Ankara Anlaşması ile Hollanda başvurularındaki avantajlar şunlardır:⁵

• Oturma izni ücretleri daha düşüktür. Türk vatandaşları ile aileleri, oturma izni başvuruları, süre uzatma başvuruları gibi işlemler için daha düşük ücret öderler.
• Oturma izni hakkı ile yabancıların Hollanda’ya eş veya partnerini getirme yaşı 21’ken, Türk vatandaşları için bu limit 18’dir.
• Çeşitli oturma izni başvuruları için yabancıların sponsora ihtiyacı olur. Türk vatandaşları, sponsor olmaksızın başvurularını kendileri yapabilirler.
• Hollanda’da iş kuracaklar, puanlama sisteminden muaf tutulup sadece iş planını sunma gerekliliği hakkına sahip olur.
• Hollanda’da 3 yıl çalıştıktan sonra çalışma izni şartı aranmaz.

Bu bağlamda, Türk vatandaşlarının iş arama gerekçesiyle Almanya’nın uzun süreli vizesine (ulusal vize) başvuru hakkı bulunmaktadır.

Gerekli temel belgeler şunlardır:⁶

• 2 adet doldurulup imzalanmış başvuru formu,
• Vize ücreti: 18 yaş ve üzeri için 75 euro, 0-17 yaş için 40 euro,
• Her bir aile üyesi için geçerli pasaport ve iki fotokopisi,
• Başvuran her kişi için 2 pasaport fotoğrafı (son 6 ay içinde çekilmiş, 35x45 mm boyutlarında, biyometrik fotoğraf olmalı).

Yurt dışına yapacağınız ödemelerde Wise’ı tercih edebilirsiniz.

Böylece alıcıya ulaşacak meblağdan emin olur, tatsız sürprizlerle karşılaşmazsınız.
İşlem ücretini ve döviz çevriminde kullanılan kuru net olarak görebilirsiniz.

Ayrıca aşağıdaki belgeler de başvuruya eklenmelidir:⁶

• Aranacak iş ile ilgili motivasyon mektubu (endüstri, bölge, oturulması planlanan adres gibi detaylar içermeli),
• Üniversite diploması veya eş değerde sertifikalar (Almanya üniversitelerinden alınan diploma veya Almanya tarafından tanınan yabancı üniversitelerden alınan diploma olmalı).
• Belirli meslek grupları için mesleki lisans (örneğin sağlık sektörü çalışanları),
• Çalışma geçmişi (örneğin, barkodlu SGK kaydı),
• Varsa Almanca veya İngilizce yabancı dil sertifikası,
• Varsa halihazırda sürdürülen iş arama detayları (örneğin yapılan iş başvuruları),
• Finansal yeterlilik kanıtı (aylık net 947 euro),
• Kalış süresini kapsayacak sağlık sigortası.

İlave belgeler orijinal ve 2 fotokopi olacak şekilde hazırlanmalıdır. İngilizce olmayan tüm belgelerin Almanca çevirileri gerekmektedir. Evlilik sertifikası ve doğum belgesi Türkçe olabilir.

Ankara Sözleşmesi

İngiltere, Ankara Sözleşmesi kapsamında Türk vatandaşlarına iş kurma ve ülkede yaşama hakkı vermekteydi. 2020’de İngiltere’nin Brexit süreciyle Avrupa Birliği’nden ayrılmasının ardından Ankara Anlaşması’nın geçerliliği de bu ülke için ortadan kalkmıştır.

Ankara Anlaşması bitti mi?

İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılmasıyla birlikte Türk iş insanları ve çalışanlara sunduğu vize tipi de kapatıldı.

Brexit öncesi Türk vatandaşlarına aşağıdaki iki vize tipi ile İngiltere’de yaşama ve çalışma hakkı sunuluyordu:

• Türk iş insanı vizesi⁷
• Türk çalışma vizesi⁸

Halihazırda İngiltere’de yukarıdaki vize tipleri ile çalışmakta olanlar için vize uzatma başvuruları yapılabiliyor. Bununla birlikte yeni başvurular kapatılmıştır.

Ankara Sözleşmesi maddeleri

Öncelikle Avrupa toplumlarının ekonomileri ile Türk ekonomisinin birbirlerine yakınlaştırılmasını amaç edinen Ankara Anlaşması, çalışanların özgür hareketliliğine dair hükümler içerir.

Günümüzde Ankara Anlaşması’nın tarafları olan Avrupa Birliği ülkelerinden bazıları, Türk vatandaşlarına ayrıcalıklı vize seçenekleri sunabilirler.

Ankara Anlaşması’nın önemli ekonomik sonuçlarının başında, 31 Aralık 1995 itibarıyla Gümrük Birliğinin hayata geçmesi gelmiştir. Bu, Avrupa Birliği ile birlik dışında bir ülke arasında kurulan ilk gümrük birliği olma özelliği taşır.⁹

Wise hesabı ile yurt dışından kesintisiz para alma şansına sahip olursunuz.

Bu; USD, EUR, GBP, CAD, HUF, AUD, NZD ve SGD para birimlerinde sunulan hesap bilgileri ile mümkün.

Ticari faaliyetler için Wise İşletme hesabı açmalısınız.

Şimdi Kaydol! 💰

Yazıda kullanılan kaynaklar:

1. Ankara Anlaşması - Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı
2. EU-Turkey Association Agreement (the Ankara Agreement) - European Parliament
3. Additional Protocol - Official Journal of the European Communities
4. Work permits for Non-EU nationals - Your Europe
5. EU-Turkey Association Agreement - Immigratie-en Naturalisatiedienst
6. Necessary documents - Tuerkei.diplo.de
7. Turkish businessperson visa - Gov.uk
8. Turkish worker visa - Gov.uk
9. The EU and Türkiye - European Commision

Kaynaklar, 14.12.2022 tarihinde kontrol edildi.